ปวดหลัง… หมอนรองกระดูกเสื่อมหรือเคลื่อน ต้องระวังและปรับพฤติกรรมอย่างไรบ้าง?
“หมอครับ ผมปวดหลังบ่อย พอไปเอกซเรย์ หมอบอกว่าหมอนรองกระดูกเริ่มเสื่อม จะต้องผ่าตัดไหมครับ หรือแค่ระวังตัวก็พอ?”
คำถามแบบนี้… หมอเจอบ่อยครับ เพราะคนไข้หลายคนตกใจเมื่อได้ยินคำว่า “หมอนรองกระดูกเสื่อม” หรือ “หมอนรองกระดูกเคลื่อน”
แต่อยากให้เข้าใจก่อนว่า ไม่ใช่ทุกคนที่ต้องผ่าตัด และหลายคนสามารถอยู่กับอาการนี้ได้อย่างปลอดภัย หากปรับพฤติกรรมให้เหมาะสม
ก่อนอื่น… เข้าใจก่อนว่าเกิดอะไรขึ้นกับหลังของเรา?
หมอนรองกระดูก คือส่วนที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละข้อ ทำหน้าที่เหมือน “เบาะกันกระแทก” ช่วยให้กระดูกขยับได้ และรับแรงจากการยืน เดิน นั่ง
เมื่ออายุมากขึ้น หรือใช้งานหลังหนักเกินไป หมอนรองกระดูกจะ “เสื่อม” หรือ “แบน” ลง ทำให้กระดูกกดเบียดกันมากขึ้น
ในบางคน หมอนรองกระดูกอาจ “เคลื่อนหรือปลิ้น” ออกมาจนไปกดทับเส้นประสาท ทำให้ปวดหลังร้าวลงขา ชา หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรงได้
แล้วเราควรดูแลตัวเองอย่างไร ถ้าหมอวินิจฉัยว่าเสื่อมหรือเคลื่อน?
หมอขอสรุปเป็นข้อ ๆ ที่ปรับใช้ได้จริงในชีวิตประจำวันครับ:
1. หลีกเลี่ยงการยกของหนักผิดท่า
- งอเข่าแทนการก้มหลัง
- ใช้แรงจากขา ไม่ใช่จากหลัง
- ถ้าต้องยกของหนักมาก ควรใช้คนช่วยหรืออุปกรณ์เสริม
2. อย่านั่งนานเกินไป
- ลุกเปลี่ยนท่าทุก 30–60 นาที
- เลือกเก้าอี้ที่มีพนักพิงหลัง และรองรับส่วนเอว
3. เลี่ยงท่าที่ทำให้หลังแอ่นหรือบิด
- เช่น การนั่งไขว่ห้าง หรือหมุนตัวรวดเร็ว
- อย่าเงยหรือก้มคอนาน เช่น เวลาใช้มือถือหรือดูจอคอม
4. นอนให้ถูกท่า
- ท่านอนที่ดีที่สุดคือ นอนตะแคงงอเข่าเล็กน้อย เหมือนท่าทารก
- ใช้หมอนรองระหว่างเข่าเพื่อให้กระดูกสันหลังอยู่ในแนวตรง
- ถ้านอนหงาย ใช้หมอนรองใต้เข่า
5. ออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงหลังและหน้าท้อง
- เช่น ท่า bridge, plank, ยืดกล้ามเนื้อสะโพกและหลัง
- ควรทำต่อเนื่อง ไม่ใช่แค่ตอนปวด
6. ลดน้ำหนัก ถ้าน้ำหนักเกิน
- เพราะน้ำหนักตัวที่มากขึ้น ทำให้หมอนรองกระดูกต้องรับแรงมากขึ้นตลอดเวลา
7. หลีกเลี่ยงการกระแทกซ้ำ ๆ
- เช่น วิ่งบนพื้นแข็ง กระโดดหนัก ๆ หรือยกน้ำหนักท่าก้มหลัง
8. ใช้เข็มขัดพยุงหลัง เมื่อจำเป็น
- เช่น ตอนต้องเดินนาน ๆ หรือนั่งรถไกล
- ไม่ควรใส่ตลอดเวลา เพราะกล้ามเนื้ออาจอ่อนแรง
แล้วต้องระวังอะไรเป็นพิเศษ?
- ถ้ามีอาการ ปวดร้าวลงขา ชา หรือกล้ามเนื้อขาอ่อนแรง — อย่าละเลย ควรรีบพบแพทย์
- หากอาการปวดรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ หรือรบกวนการใช้ชีวิต
- ถ้าเคยได้รับการผ่าตัดมาแล้ว ควรปฏิบัติตัวอย่างระมัดระวังเป็นพิเศษ และติดตามแพทย์อย่างต่อเนื่อง
การรักษาทางการแพทย์ที่ใช้ร่วมได้
- กายภาพบำบัด เช่น อัลตราซาวด์ ดึงหลัง ประคบร้อนเย็น
- ฉีดยาลดอักเสบเฉพาะที่ (ภายใต้การแนะนำของแพทย์)
- ยาแก้ปวด ยาคลายกล้ามเนื้อ
- การผ่าตัด จะพิจารณาเฉพาะรายที่มีอาการมาก และไม่ตอบสนองต่อการรักษาทั่วไป
หมอฝากไว้ว่า…
หมอนรองกระดูกเสื่อมหรือเคลื่อน ไม่ได้แปลว่าต้องนอนนิ่ง หรือต้องผ่าตัดเสมอไป
แต่ “การรู้วิธีปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง” จะช่วยลดอาการปวด ป้องกันไม่ให้แย่ลง และทำให้ใช้ชีวิตได้อย่างปกติที่สุดครับ
“บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่
ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง)
ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ
สอบถามปัญหาโรคกระดูกและข้อ ปวดหลัง ปวดคอ ปวดเข่า ปวดไหล่ กระดูกพรุน ได้ครับ
📱 Line ID: @doctorkeng โทร 081-5303666
#หมอนรองกระดูกทับเส้น #ปวดหลังเรื้อรัง #หมอนรองกระดูกเคลื่อน #กายภาพบำบัด #หมอกระดูก #หมอเก่ง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น