กลูโคซามีน… รักษาข้อเข่าเสื่อมได้จริงหรือ? แล้วต้องกินไหม?

​กลูโคซามีน… รักษาข้อเข่าเสื่อมได้จริงหรือ? แล้วต้องกินไหม?

“หมอคะ หนูเห็นโฆษณาบอกว่ากลูโคซามีนช่วยบำรุงข้อเข่า หนูเริ่มปวดเข่าบ้างแล้ว ควรกินไว้ก่อนเลยดีไหมคะ?”

คำถามนี้เจอบ่อยมาก โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ หรือคนวัยทำงานที่เริ่มมีอาการข้อเข่าเสื่อม

หลายคนหวังว่ากลูโคซามีนจะเป็น “อาหารเสริมวิเศษ” ที่ช่วยบำรุงข้อได้โดยไม่ต้องพึ่งยา แต่ในมุมของแพทย์ผู้ดูแลผู้ป่วยข้อเสื่อมทุกวัน หมอขออธิบายตามหลักฐานทางการแพทย์ปัจจุบันให้เข้าใจง่าย ๆ นะครับ

กลูโคซามีนคืออะไร?

กลูโคซามีน (Glucosamine) เป็นสารที่มีอยู่ตามธรรมชาติในร่างกาย โดยเฉพาะในกระดูกอ่อนบริเวณข้อ

หน้าที่หลักคือช่วยสร้างองค์ประกอบของกระดูกอ่อน และน้ำหล่อเลี้ยงข้อ

กลูโคซามีนที่ขายในท้องตลาดส่วนใหญ่ผลิตจากเปลือกสัตว์ทะเล เช่น เปลือกปูหรือกุ้ง มาในรูปแบบเม็ดหรือผงผสมน้ำ

กินกลูโคซามีนแล้วดีขึ้นจริงไหม?

นี่คือจุดที่ต้องอธิบายอย่างตรงไปตรงมาครับ…

จาก งานวิจัยจำนวนมากในช่วง 10–20 ปีที่ผ่านมา พบว่า:

• กลูโคซามีน อาจช่วยลดอาการปวดข้อเล็กน้อยถึงปานกลาง ในผู้ที่มีข้อเข่าเสื่อมระยะเริ่มต้น
• แต่… ไม่มีหลักฐานชัดเจน ว่าช่วยซ่อมแซมหรือฟื้นฟูกระดูกอ่อนที่เสื่อมไปแล้ว
• บางงานวิจัยพบว่า ผลของกลูโคซามีน ไม่ต่างจากยาหลอก (placebo) ในแง่การลดอาการปวด
• องค์การอาหารและยาหลายประเทศ ไม่ได้จัดกลูโคซามีนเป็นยา แต่เป็น “อาหารเสริม” เพราะไม่มีหลักฐานแรงพอที่จะรับรองประสิทธิภาพในการรักษาโรค

แล้วทำไมบางคนกินแล้วดีขึ้น?

คำตอบคือ… กลูโคซามีน อาจช่วยในผู้ที่มีอาการไม่มาก และเน้นการปรับพฤติกรรมร่วมด้วย เช่น:

• ลดน้ำหนัก
• ออกกำลังกายกล้ามเนื้อรอบเข่า
• เลี่ยงท่าทางที่ลงน้ำหนักเข่ามากเกินไป

บางคนจึง “รู้สึกดีขึ้น” ไม่ว่าจะด้วยผลของกลูโคซามีนจริง หรือจากการปรับพฤติกรรมอื่น ๆ ก็ตาม

มีผลข้างเคียงไหม? แล้วเรื่องตาล่ะ?

โดยทั่วไป กลูโคซามีนจัดว่าค่อนข้างปลอดภัยในคนส่วนใหญ่ แต่ก็มีข้อควรระวังดังนี้:

• อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มเล็กน้อย โดยเฉพาะในผู้ป่วยเบาหวาน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
• บางรายอาจมีอาการท้องอืด คลื่นไส้ หรือแพ้ โดยเฉพาะคนที่แพ้อาหารทะเล
• ประเด็นที่เกี่ยวกับดวงตา — มีบางงานวิจัยที่กล่าวถึงความสัมพันธ์ของกลูโคซามีนกับ “ความดันในลูกตา” แต่ยังไม่มีหลักฐานแน่ชัดว่าส่งผลเสียต่อสายตาในคนทั่วไป หากใช้ในขนาดที่แนะนำ

อย่างไรก็ตาม หากมีโรคตา เช่น ต้อหิน ควรปรึกษาจักษุแพทย์ก่อนใช้ครับ

จำเป็นต้องกินหรือไม่?

หมอสรุปให้แบบนี้ครับ:

• ถ้ามีอาการปวดเข่าเล็กน้อย และต้องการ “ลองดู” ว่าจะช่วยไหม — กลูโคซามีน อาจพอมีประโยชน์ ถ้าใช้ร่วมกับการดูแลอื่น ๆ อย่างเหมาะสม
• ถ้าเป็นข้อเสื่อมมาก หรือปวดมาก — กลูโคซามีน อาจไม่ช่วยมากนัก และควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินแนวทางการรักษาที่เหมาะสมกว่า
• หากใช้แล้วไม่ดีขึ้นใน 2–3 เดือน ก็ควร หยุดใช้ ไม่จำเป็นต้องกินต่อเนื่อง

ทางเลือกอื่นในการดูแลข้อเข่าเสื่อม

• ลดน้ำหนัก ถ้าน้ำหนักเกิน
• ออกกำลังกายกล้ามเนื้อรอบเข่า (เช่น ท่ายืดเข่า ท่ากระชับต้นขา)
• เลี่ยงการนั่งยอง ขัดสมาธิ นั่งพับเพียบ
• ใช้ยาตามอาการ เช่น ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบตามแพทย์สั่ง
• พิจารณาการฉีดยาเข้าข้อ หรือผ่าตัดในรายที่เป็นมาก

หมอฝากไว้ว่า…

อย่าเพิ่งหวังพึ่งอาหารเสริมอย่างเดียว แล้วละเลยการดูแลตัวเองด้านอื่น

ข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคที่ “ดูแลให้ช้าลงได้” แต่ต้องอาศัยหลายวิธีร่วมกัน

กลูโคซามีนอาจช่วยได้ในบางคน แต่ไม่ใช่คำตอบเดียวของโรคนี้ครับ

“บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์

สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่

ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง)

ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ

สอบถามปัญหาโรคกระดูกและข้อ ปวดหลัง ปวดคอ ปวดเข่า ปวดไหล่ กระดูกพรุน ได้ครับ

📱 Line ID: @doctorkeng โทร 081-5303666

#กลูโคซามีน #ข้อเข่าเสื่อม #อาหารเสริมข้อเข่า #หมอกระดูก #หมอเก่ง