​

ปวดเข่า เข่าบวม อายุ 30 ปี ทั้งที่ไม่ได้อุบัติเหตุ — เป็นอะไรได้บ้าง?

อาการ “ปวดเข่า + เข่าบวม” ในคนอายุประมาณ 30 ปี แม้จะไม่ได้เกิดจากอุบัติเหตุ ก็สามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ ตั้งแต่ปัญหาเส้นเอ็น กล้ามเนื้อ หมอนรองเข่า การอักเสบจากการใช้งาน ไปจนถึงโรคข้ออักเสบบางชนิดที่พบในวัยทำงานได้เช่นกัน

บทความนี้หมอสรุปสาเหตุสำคัญ อาการที่ควรสังเกต และแนวทางรักษาเบื้องต้นแบบเข้าใจง่าย เพื่อให้รู้ว่าควรเริ่มดูแลอย่างไร และเมื่อไหร่ต้องพบแพทย์ครับ

สาเหตุที่พบบ่อยของเข่าปวด–บวมในวัย 30 ปี

1) เอ็นหรือเนื้อเยื่อรอบเข่าอักเสบจากการใช้งาน (Overuse injury)

ใช้เข่าเยอะจากการออกกำลังกาย วิ่ง กระโดด นั่งยอง ๆ หรือเดินขึ้นลงบันไดบ่อย ทำให้เกิดการอักเสบของ

• เส้นเอ็นเหนือสะบ้า (Patellar tendon)

• เส้นเอ็นด้านใน–ด้านนอก

• ถุงน้ำรอบเข่า (Bursitis)

มักปวดเวลาย่อตัว นั่งพับเข่า หรือหลังออกกำลังกาย

2) หมอนรองเข่าฉีก (Meniscus tear)

แม้ไม่ได้หกล้ม ก็ฉีกได้จากการบิดเข่าเร็ว ๆ เช่น ลุกจากเก้าอี้เร็ว ขึ้นลงบันได หมุนตัวตอนยืน

อาการเด่น:

• เข่าบวมภายใน 24–48 ชม.

• ปวดเฉพาะจุดด้านในหรือด้านนอก

• งอเข่าแล้ว “ติด–สะดุด”

3) กระดูกอ่อนผิวข้ออักเสบหรือสึก (Chondromalacia / Early wear and tear)

พบได้ในวัยทำงาน โดยเฉพาะคนที่นั่งทำงานนาน ๆ หรือมีเท้าแบน

อาการเด่น:

• ปวดหน้าเข่า เวลาเดินขึ้น–ลงบันได

• มีเสียงกรอบแกรบในเข่า

• เข่าบวมแบบตึง ๆ

4) ข้อเข่าอักเสบจากการติดเชื้อ (Infectious arthritis – พบไม่บ่อย แต่ต้องระวัง)

อาจเกิดได้แม้ไม่มีบาดแผลชัดเจน

อาการต้องระวัง:

• เข่าบวมร้อนแดงมาก

• ปวดจนเดินไม่ได้

• มีไข้ หนาวสั่น

เป็นภาวะฉุกเฉิน ต้องรีบพบแพทย์ทันที

5) รูมาตอยด์หรือโรคข้ออักเสบภูมิคุ้มกัน (Inflammatory arthritis)

พบได้ในคนอายุ 20–40 ปี

อาการที่เข้าข่าย:

• เข่าบวมตึงตอนเช้า > 30 นาที

• ปวด–บวมหลายข้อพร้อมกัน

• มือฝืดตอนเช้า

6) เก๊าท์ (Gout)

วัย 30 ปีเริ่มพบได้ โดยเฉพาะผู้ชายที่ชอบอาหารทะเล เครื่องใน หรือดื่มแอลกอฮอล์

อาการเด่น:

• ปวด–บวมแดงเฉียบพลัน มักปวดมากใน 24 ชม.แรก

• แตะโดนแล้วเจ็บจี๊ด

• เข่าบวมร้อนเป็นลูกตุ้ม

7) ถุงน้ำหลังเข่าแตก (Baker’s cyst)

ทำให้

• น่องบวมตึง

• เจ็บด้านหลังเข่า

• เข่าอาจบวมร่วมด้วย

ไม่ได้เกิดจากอุบัติเหตุเสมอไป อาจเกิดจากข้อเข่าอักเสบภายใน

อาการแบบไหนที่ควรพบแพทย์

• เข่าบวมมาก เจ็บจนลงน้ำหนักไม่ได้

• มีไข้ หรือเข่าร้อนแดง

• เข่าล็อก งอไม่ได้

• ปวด–บวมเกิน 3–7 วันไม่ดีขึ้น

• มีเสียง “ป๊อบ” ขณะเกิดอาการ

• เข่าบวมซ้ำ ๆ โดยไม่รู้สาเหตุ

แพทย์จะตรวจร่างกาย และอาจส่ง:

• อัลตราซาวนด์ ตรวจของเหลว/ถุงน้ำ

• X-ray เพื่อดูผิวข้อ

• MRI หากสงสัยหมอนรองเข่าฉีก

• เจาะน้ำในข้อ หากสงสัยติดเชื้อหรือเก๊าท์

วิธีดูแลเบื้องต้นให้ดีขึ้นภายใน 3–7 วัน

1) RICE แนวใหม่ (POLICE)

• P – Protection: ลดกิจกรรมที่ลงน้ำหนักเข่า

• OL – Optimal Loading: เดินเท่าที่ไม่ปวดมาก

• I – Ice: ประคบเย็น 10–15 นาที วันละ 2–3 ครั้ง

• C – Compression: ใช้ผ้ายืดพันเข่า

• E – Elevation: ยกขาสูง ลดบวม

2) เลี่ยงท่าที่ทำให้ปวด

• นั่งยอง ๆ

• วิ่งลงเขา

• ขึ้น–ลงบันไดบ่อย

3) ท่าบริหารกล้ามเนื้อเข่า

• ท่าเหยียดเข่า (Quad set) 20 ครั้ง×วันละ 2 รอบ

• ท่ายกขาตรง (Straight leg raise) 10–15 ครั้ง×2 รอบ

4) ยาแก้ปวดลดอักเสบ

• พาราเซตามอล

• NSAIDs แบบระยะสั้น (หากไม่มีโรคประจำตัวที่ห้ามใช้)

การรักษาตามสาเหตุ

ถ้าเป็นหมอนรองฉีกระดับไม่มาก

→ กายภาพ + ฉีดยาเฉพาะที่ช่วยลดอักเสบได้ดี

ถ้าเป็นเอ็นอักเสบ

→ ปรับการใช้งาน + กายภาพ + ประคบเย็น

ถ้าเป็นเก๊าท์

→ เจาะเลือดดูกรดยูริก + ให้ยาลดอักเสบ

ถ้าสงสัยติดเชื้อ

→ ต้องเจาะน้ำข้อ + ให้ยาปฏิชีวนะทันที

ถ้าข้ออักเสบจากภูมิแพ้

→ ต้องใช้ยาควบคุมการอักเสบระยะยาว (DMARDs)

สรุป

อาการปวดเข่า–เข่าบวมในวัย 30 ปี แม้ไม่ได้เกิดจากอุบัติเหตุ อาจมีหลายสาเหตุ ตั้งแต่การใช้งานมากเกินไป หมอนรองเข่าฉีก การอักเสบจากโรคข้อ ไปจนถึงเก๊าท์หรือถุงน้ำเข่าแตก การประเมินให้ถูกตั้งแต่แรกจะช่วยให้รักษาได้ตรงจุดและหายเร็ว

ถ้าเข่ายังบวม ปวดลงน้ำหนักไม่ได้ หรือเป็นนานเกิน 3–7 วัน ควรพบแพทย์เพื่อประเมินและตรวจเพิ่มเติมครับ

บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไป หากอาการไม่ดีขึ้นควรปรึกษาแพทย์
สามารถปรึกษาปัญหากระดูกและข้อ หรืออาการปวด ได้ที่
ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ (หมอเก่ง)
ผู้เชี่ยวชาญโรคกระดูกและข้อ
📱 Line ID: @doctorkeng โทร 081-5303666

#ปวดเข่า #เข่าบวม #หมอนรองเข่าฉีก #ข้ออักเสบ #เก๊าท์ #หมอเก่ง #สุขภาพเข่า